نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی صنعتی وسازمانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، ایران (نویسنده مسئول) m_mirzaee93@yahoo.com.

2 دانشیار گروه مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرمسار، ایران. .drnasoleimani@yahoo.com

چکیده

این پژوهش کاربردی و باهدف بررسی تحلیل و اعتباریابی ساختار پرسشنامۀ فرهنگ ایثار و شهادت همراه با گزارش روایی عاملی و پایایی آن در پرستاران اجرا شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل پرستاران بیمارستان‌های اصفهان که برابر 700 نفر است که از میان آن‌ها، تعداد 248 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان (1970) به روش نمونه‌گیری تصادفی متناسب به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامۀ محقق ساخته است. روش تحلیل داده‌ها، تحلیل عاملی اکتشافی، تأییدی و همسانی درونی با استفاده از نرم‌افزار SPSSنسخه 23 و Amos نسخه 24 بود. یافته‌های تحلیل عاملی اکتشافی، شش عامل برای ساختار این آزمون را نشان داد که روی‌هم‌رفته 35/74 درصد از واریانس کل داده‌ها داشت. بر اساس نتایج حاصل از مرحله اول و دوم، پرسشنامۀ اولیه در اختیار 30 نفر از اعضای گروه پانل قرار گرفت و روایی صوری و محتوایی به‌صورت کمی و کیفی بررسی شد که مقادیر CVR و CVI، 62/0 و 91/0 به دست آمد و بعد از کنار گذاشتن گویه‌های غیرمرتبط این مقادیر به 69/0 و 95/0 افزایش یافت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، نشان‌دهندۀ این بود که الگوی شش عاملی برازش قابل قبولی با داده‌ها داشت. همچنین ضرایب آلفای کرونباخ در زیرمقیاس‌ها بین 74/0 تا 92/0 به دست آمد که نشان‌دهندۀ همسانی درونی قابل‌قبول پرسشنامه بود. نتایج، حاکی از آن است که بر اساس مدل ارائه‌شده این پرسشنامه با شش عامل و 28 گویه می‌تواند ابزار مناسبی برای سنجش عوامل یا مؤلفه‌های فرهنگ ایثار و شهادت در میان جامعۀ پرستاری و بر اساس آزمون فریدمن مؤلفه تقویت روحیۀ شهادت‌طلبی و ازخودگذشتگی از رتبه بالاتر و مسئولیت‌پذیری و خودکارآمدی می‌تواند از رتبه پایین‌تر در میان پرستاران برخوردار باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Exploratory, confirmatory and internal consistency factor analysis of the researcher-made questionnaire Culture of sacrifice and martyrdom in nurses

نویسندگان [English]

  • khodadad mirzaee 1
  • Nader Soleimani, 2

1 Master of Industrial and Organizational Psychology, Islamic Azad University, Khorasgan branch, Iran (Corresponding Author) m_mirzaee93@yahoo.com.

2 Associate Professor, Department of Educational Management, Islamic Azad University, Garmsar Branch, Iran.drnasoleimani@yahoo.com.

چکیده [English]

This practical research was carried out with the aim of analyzing and validating the structure of the culture of self-sacrifice and martyrdom questionnaire along with the report of its factorial validity and reliability among nurses. The research method is descriptive correlation type. The statistical population includes 700 nurses in Isfahan hospitals, of which 248 were selected as a statistical sample based on the table of Karjesi and Morgan (1970) using proportional random sampling. The researcher made a questionnaire as a research tool. The method of data analysis was exploratory factor analysis, confirmation and internal consistency using SPSS version 23 and Amos version 24 software. The findings of exploratory factor analysis showed six factors for the structure of this test, which together accounted for 73.41% of the variance of the total data. Based on the results of the first and second stages, the initial questionnaire was given to 30 members of the panel group, and the face and content validity was checked quantitatively and qualitatively, and the CVR and CVI values ​​were 0.62 and 0.91, respectively. After discarding irrelevant items, these values ​​increased to 0.69 and 0.95. The results of the confirmatory factor analysis showed that the six-factor model had an acceptable fit with the data. Also, Cronbach's alpha coefficients in the subscales were between 0.74 and 0.92, which indicated the acceptable internal consistency of the questionnaire. The results indicate that based on the presented model, this questionnaire with six factors and 28 items can be a suitable tool for measuring the factors or components of the culture of sacrifice and martyrdom among the nursing community, and based on Friedman's test, the component of strengthening the spirit of martyrdom and self-sacrifice from a higher rank and Responsibility and self-efficacy can have a lower rank among nurses.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • factor analysis
  • confirmatory analysis
  • exploratory analysis
  • researcher-made questionnaire
  • nurses
منابع و مأخذ
 
قرآن کریم
اعرابی، حسین (1385). روان‌شناسی ایثار، پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگی شاهد.
 www.navideshahed.com
برکویتز، لئونارد. (بی تا). روانشناسی اجتماعی. ترجمه محمد حسین فرجاد و عباس محمدی اصل. (1383).انتشارات اساطیر.
بهرامی احسان، هادی و تاشک، آناهیتا (1383). «ابعاد رابطه میان جهت‌گیری مذهبی و سلامت روانی و ارزیابی مقیاس جهت‌گیری مذهبی». مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، شماره 2: 63-41.
تقوی، نعمت‌اله (1390). شناسایی شکاف نسلی میان والدین و فرزندان و عوامل مؤثر بـر آن در شـهر تبریـز. اسـتانداری آذربایجان شرقی، اداره کل آموزش و پژوهش.
دیلمی، احمد و آذربایجانی، مسعود (1383). اخلاق اسلامی، قم: انتشارات دفتر نشر معارف.
روزنامه دنیای اقتصاد (1398). موافقت رهبر انقلاب «مدافعان سلامت»، «شهید خدمت» محسوب می‌شوند
سرمد، زهره، عباس بازرگان و الهه حجازی (1385). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگه.
سید علیپور، سیدخلیل (1384). جایگاه فرهنگ ایثار و شهادت در اسلام و دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) (مجموعه مقالات و سخنرانی‌ها)، انتشارات نقش گستر،
شریفی، رضا، اسکندری، حسین، دلاور، علی و برجعلی، احمد (1389). «ویژگی‌های شخصیتی افراد یاری‌رسان و ایثارگر با تأکید بر شخصیت مطلوب در سازمان نظامی». فصلنامه روانشناسی نظامی، شماره 3: 29-21.
شهبازی، آناهیتا (1375). بررسی جهت‌گیری مذهبی (درونی ـ برونی) با سلامت روان. همایش نقش دین در بهداشت روان، انستیتو روان‌پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی.
شهبازی، رحیم (1394). تدوین مدل شایستگی آموزش علم اطلاعات و دانـش‌شناسـی مبتنـی بـر فنـاوری اطلاعـات بـر اساس تحلیل برنامه‌های درسی و بازار کار جهانی. رسـالة دکتـری در رشـته مـدیریت اطلاعـات، دانشـکده علـوم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تهران.
شوماخر ر، جی، لومکس، ریچارد ای (1388). مقدمه‌ای بر مدل‌سازی معادله ساختاری. ترجمۀ وحید قاسمی. چاپ اول تهران: انتشارات جامعه شناسان. (سال انتشار اثر به زبان‌اصلی، 2004).
علیزاده، حیدر (1388). «چالش‌های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه»، نشریۀ مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره14: 126-111.
عین‌الهی بهرام (1400). «دیدگاه جلوه‌های ‌ایثار جامعه‌ پزشکی در‌ دوران ‌کرونا». نشریه فرهنگ و ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی، شماره 2: 142-136.
کلانتری، خلیل (1391). پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی با استفاده از نرم‌افزار SPSS، تهـران: فرهنـگ صبا.
کلاین، پل. (1392). راهنمای آسان تحلیل عاملی. ترجمة سیدجلال صدرالسادات و اصغرمینایی. تهران: سمت.
کیم، آن و چارلز مولر(1387). کاربرد تحلیل عاملی در پژوهش‌های علوم اجتماعی همراه با دستوراتSPSS. ، ترجمـة مسعود کوثری. تهران: نشر سلمان.
مصرآبادی، جواد (1389). «هنجاریابی و تحلیـل عـاملی اکتشـافی پرسشـنامة تجدیدنظرشـدة سـنجش نگـرش نسـبت بـه مدرسه. آموزش و ارزشیابی 3 (12): 120-107 .
مطهری، مرتضی (1385). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران، انتشارات صدرا.
مظفری، فاروق امین و خورشید پاداش اصل (1389). اصول آماری پیشرفته در علوم رفتاری. تهران: جامعه شناسان.
ملایوسفی، مجید (1387) «نیگل و عینیت ارزش‌های اخلاقی». پژوهشنامه فلسفه دین(نامه حکمت). 6، 1، 111_ 127.
مؤسسۀ نشر آثار امام خمینی (1375). ایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)، انتشارات عروج.
موسی‌پور، نعمت (1391). «ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به کمک برنامه درسی در دوره ابتدایی». فصلنامه تحقیقات فرهنگی، شماره 3: 126-103.
میرز، ل. اس؛ گامست، گ. گارینو، ا.ج. (1391). پژوهش چند متغیری کاربردی (طرح و تفسیر). مترجمان پاشا شریفی و همکاران. تهران: رشد.
نوید شاهد، شهید و شهادت‌طلبی در جامعه کد مطلب 383939             https://www.isaar.ir/fa/news.
Adams JS. Inequity in social exchange. In: Berkowitz L, Editor. Advances in Experimental Psychology, Vol 2. San Diego, CA: Academic Press; 1965. p. 267-99.
Allport G.W. (1937). Personality: a psychological interpretation. New York ׃ Holt.
Baier, C, J. & Wright, B. R. (2001). “If you love me, keep my commandments”: A metaanalysis of the effect of religion on crime. Journal of Research in Crime and Delinquency, 38, 3-21.
Berkowitz, L. and Connor, W. (1996), "Success, Failure, And Social Responsibility", Journal of Personality and Social Psychology, Vol 4(6), 1966: 664-669.
Kanas, A., Scheepers, P., and Sterkens, C. (2015). Interreligious contact and out-group trust: Findings from conflict and non-conflict regions in Indonesia and the Philippines. Sterkens, CJA; Vermeer, PADM (ed.), Religion, migration and conflict, 121- 146.
Moussalli, S. (2015). A Blood Wedding: Hezbollah’s shuhada and its Culture of Martyrdom. (PH. d Thesses), American University of Beirut, Faculty of Arts and Science Department of Political Studies.
Regnerus, M. D. & Elder, G. H. (2003). Religion and vulnerability among low-risk adolescents. Social Science Research, 32, 633-658.
Rolston, B. (2017). When Everywhere is Karbala: Murals, Martyrdom and Propaganda in Iran. Memory Studies, 1750698017730870.