مقاله پژوهشی
سید جعفر حسینی؛ اسماعیل وکیل زاده؛ سید مهدی حسینی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 9-35
چکیده
طرح عملیات کربلای 4 با عنوان «تاکتیک ویژه» پس از حدود هزار ساعت کار روی نقشهها، توسط زبدهترین فرماندهان جنگ طراحی شد. این عملیات سوم دیماه سال 1365، در محور خرمشهر تا جزیرۀ مینو برای تصرف جزیرۀ امالرصاص و ابوالخصیب و بستن جادۀ بصره به فاو شروع شد اما به خاطر هوشیاری دشمن و عدم تحقق اصل غافلگیری تاکتیکی و زمانی با عدم الفتح ...
بیشتر
طرح عملیات کربلای 4 با عنوان «تاکتیک ویژه» پس از حدود هزار ساعت کار روی نقشهها، توسط زبدهترین فرماندهان جنگ طراحی شد. این عملیات سوم دیماه سال 1365، در محور خرمشهر تا جزیرۀ مینو برای تصرف جزیرۀ امالرصاص و ابوالخصیب و بستن جادۀ بصره به فاو شروع شد اما به خاطر هوشیاری دشمن و عدم تحقق اصل غافلگیری تاکتیکی و زمانی با عدم الفتح مواجه گردید. این مقاله درصدد پاسخ به این سؤالات است که اولاً: عملیات کربلای 4 چرا انجام گرفت؟ ثانیاً: علل شکست آنچه بود؟ ثالثاً: چه آثار و نتایجی به دنبال داشت؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. یافتهها نشان داد ایران برای تعیین سرنوشت جنگ و دستیابی به صلحی عادلانه، این عملیات را آغاز کرد. هرچند نتوانست در آن به اهداف از پیش تعیینشده برسد و عملیات پس از هشت و نیم ساعت متوقف شد، اما آثار آن عملیات به حدی شایان بود که نمیتوان کربلای 4 را در زمرۀ شکستهای علیالاطلاق برشمرد؛ چراکه اولین عامل اساسی در اغفال تمامعیار دشمن از انجام عملیات جدید توسط نیروهای خودی و عدم اقبال به اتخاذ استراتژی پدافندی کارآمد در منطقۀ شلمچه بود؛ تا حدی که با ترخیص بسیاری از نیروها و ترک منطقۀ نبرد توسط فرماندهان، عملاً موجبات غافلگیری همهجانبۀ دشمن در عملیات کربلای 5 فراهم آمد.
مقاله پژوهشی
سکینه اوجاقی؛ احمدعلی قانع
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 37-62
چکیده
آزادی واژۀ مقدسی است که ذهن انسان از نخستین روز آفرینش با آن آشنایی دارد. اصولاً زندگی باید با آزادی همراه باشد. زندگی بدون آزادی، زیبایی، جاذبه و امیدآفرینی ندارد، مفهوم آزادی، همان رهایی از قیدوبندهای ناروا با کاربردهای گوناگون است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی قصد دارد گسترۀ آزادی را در تئوری و عمل به چالش کشیده و چشمانداز ...
بیشتر
آزادی واژۀ مقدسی است که ذهن انسان از نخستین روز آفرینش با آن آشنایی دارد. اصولاً زندگی باید با آزادی همراه باشد. زندگی بدون آزادی، زیبایی، جاذبه و امیدآفرینی ندارد، مفهوم آزادی، همان رهایی از قیدوبندهای ناروا با کاربردهای گوناگون است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی قصد دارد گسترۀ آزادی را در تئوری و عمل به چالش کشیده و چشمانداز دو تمدن غرب و اسلام را در این مقوله در ترازوی نقد بسنجد. برای این امر درصدد پاسخ به این سؤالات است که اولاً، جایگاه آزادی در حقوق غرب کجاست؟ ثانیاً، نظر اسلام و همچنین فقهای معاصر بهویژه امام خمینی (ره) در مورد آزادی چیست؟ ثالثاً، وجوه اشتراک و افتراق دو تمدن غرب و اسلام در مورد اصل آزادی کدماند؟ یافتهها نشان میدهد اصل آزادی، در هر دو نظام حقوقی بهعنوان یکی از حقوق حیاتی بشریت محترم شمرده شده است. بااینوجود، دیدگاه اسلام نسبت به آزادی به لحاظ اهتمام به ابعاد معنوی انسان در کنار ابعاد مادی آن، خیلی مترقیتر از دیدگاه حقوق بینالملل است که صرفاً به بعد مادی انسان توجه دارد.
مقاله پژوهشی
احمد هدایت پناه شالدهی؛ بدریه هدایت پناه شالدهی؛ مرضیه هدایت پناه شالدهی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 63-92
چکیده
هدف اصلی این پژوهش آثار گریستن بر شهیدان از منظر اسلام است. پژوهش به صورت بنیادی است که به صورت کتابخانهای با ابزاری موثق و مطمئن همچون قرآن مجید، گفتار معصومین، احادیث یا روایات، نظرات پژوهشگران و علمای اسلام صورت گرفت. روش کار بدین صورت بود که ابتدا واژگان گریه، بکاء، اشک، دمع و سبیل، نحب، قُتِل و شهید مورد بحث قرار گرفت و برخی ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش آثار گریستن بر شهیدان از منظر اسلام است. پژوهش به صورت بنیادی است که به صورت کتابخانهای با ابزاری موثق و مطمئن همچون قرآن مجید، گفتار معصومین، احادیث یا روایات، نظرات پژوهشگران و علمای اسلام صورت گرفت. روش کار بدین صورت بود که ابتدا واژگان گریه، بکاء، اشک، دمع و سبیل، نحب، قُتِل و شهید مورد بحث قرار گرفت و برخی مشابهتها یا تفاوتهای آنها بیان گردید. سپس واژه شهید واکاوی شد. برای واژه شهید معنای گوناگونی مطرح شده است و اینکه در اسلام به چه کسی شهید گفته میشود، مورد کنکاش واقع شد. سپس به سؤال اصلی مقاله «گریه کردن بر شهید» با استناد به ابزار پاسخ داده شد. یافتهها چنین است: از نظر قرآن، گریه کردن بر شهید نشانۀ کمال شخص و درک حقیقت و شناخت واقعی هدف شهید است؛ همچنین نشانۀ خشوع و تواضع و ادب جسمى و روحى است که انسان در مقابل شهید و حقیقت او دارد. جامعه باید از شهید و شهادت درس بگیرد. احساسات مردم شکل و رنگ احساس آن شهید را بگیرد. گریه بر شهید، شرکت در حماسۀ او و هماهنگی با روح او و موافقت با نشاط او و حرکت در موج اوست. نتیجه اینکه گریه کردن بر شهید زنده نگه داشتن نهضت است. بنا براین گریستن برای شهیدان آرامش دلها را در پی خواهد داشت.
مقاله پژوهشی
مریم ماهی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 93-121
چکیده
آثار هنری خلق شده توسط شهدا و ایثارگران در دورۀ دفاع مقدس بهعنوان اسناد با ارزش موزهای نگاهی ویژه میطلبید تا مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. مقاله پیشرو، با هدف مطالعۀ میان موردی 60 اثر از آثار هنری موزۀ شهدای تبریز با رویکرد علمی، تخصصی و هنری در نظر دارد با بررسی نحوۀ شکلگیری این آثار به تبیین ارزشها و مفاهیم نقوش آن بپردازد ...
بیشتر
آثار هنری خلق شده توسط شهدا و ایثارگران در دورۀ دفاع مقدس بهعنوان اسناد با ارزش موزهای نگاهی ویژه میطلبید تا مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. مقاله پیشرو، با هدف مطالعۀ میان موردی 60 اثر از آثار هنری موزۀ شهدای تبریز با رویکرد علمی، تخصصی و هنری در نظر دارد با بررسی نحوۀ شکلگیری این آثار به تبیین ارزشها و مفاهیم نقوش آن بپردازد و میزان تأثیرگذاری شرایط جنگ بر نوع و کیفیت آثار خلق شده را از طریق بررسی تکنیک و محتوای آن مورد تحلیل قرار دهد. مقاله با روش تحقیق مطالعه موردی (توصیفی و تحلیل محتوا)، کتابخانهای و ابزار مشاهده عمیق در میدان صورت گرفته است. با تحلیل محتوای آثار مذکور مشخص شد که آثار با ارزشهای مادی ـ معنوی در مضامین متنوع ارزشی، اعتقادی، فرهنگی، ملی و تاریخی، اسنادی و اجتماعی هویت یافته و ضروری است شرایط مطلوب نگهداری هر یک از آثار مهیّا گردد.
مقاله پژوهشی
اکرم جهانگیریان؛ منیژه فلاحی؛ رضا فهیمی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 123-142
چکیده
ادبیات جنگ با شلیک اولین گلوله آغاز میشود و با پایان جنگ به بلوغ میرسد، ادبیات دفاع مقدس نه ثبت تاریخ است و نه ثبت وقایع جنگ بلکه شرح احوال درونی و بیرونی زنان و مردانی است که برای حفظ شرف و حیثیت و فضایل انسانی در مقابل تجاوزگران به کرامتهای انسانی به پا خاستهاند و قلمها شرح رشادتها و ایثارگریها و ظلمستیزی آن دلاوران ...
بیشتر
ادبیات جنگ با شلیک اولین گلوله آغاز میشود و با پایان جنگ به بلوغ میرسد، ادبیات دفاع مقدس نه ثبت تاریخ است و نه ثبت وقایع جنگ بلکه شرح احوال درونی و بیرونی زنان و مردانی است که برای حفظ شرف و حیثیت و فضایل انسانی در مقابل تجاوزگران به کرامتهای انسانی به پا خاستهاند و قلمها شرح رشادتها و ایثارگریها و ظلمستیزی آن دلاوران را به صورت آثار ادبی ثبت میکند. ادبیات پایداری انعکاسدهندۀ پایمردی یک ملت یا قوم در برابر هرگونه تجاوز و ظلم و ستم است. همچنین برجسته کردن پیامهای انسانی ازجمله آزادگی و حقخواهی، عدالتطلبی و ظلمستیزی، وطندوستی، ایثار و استقامت است. در این نوع ادبیات شاعر و نویسنده به دنبال زبانیست که با همه مردم جهان گفتوگو کند؛ لذا پیامهای انسانی حادثهای چون جنگ را درونی میکند و به جهان ارائه میدهد. در این پژوهش برآنیم تا با روش تحلیلی توصیفی به بررسی بازتاب دفاع مقدس در اشعار سیمیندخت وحیدی بپردازیم. مضامین پایداری در شعر این شاعر، ستایش آزادی و آزادگی، دعوت به مبارزه، ظلمستیزی، مقاومت در برابر بیگانگان و تلاش برای رهایی سرزمین خویش است. ازاینرو تحقیق حاضر جستاری است جهت بررسی اندیشهها و جلوههای پایداری و بازتاب دفاع مقدس در شعر این شاعر فراروی خوانندگان قرار میدهد.
مقاله پژوهشی
لیلا درویشعلی پور آستانه
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 143-175
چکیده
با اینکه حدود پنج دهه از پیروزی انقلاب اسلامی میگذرد، برای نسل نوجوان و جوانی که شاهد عینی جنگ تحمیلی نبودهاند، یاد شهدا نقش مهمی در تزکیه نفس، پالایش روحی و جلوگیری از انحراف آنان مقابل هجمههای دشمن در فضای مجازی دارد. بدیهی است که شناخت زوایا و سجایای حیات مادی و معنوی شهدا نیازمند بهروزرسانی اطلاعات و منابع متعددی است ...
بیشتر
با اینکه حدود پنج دهه از پیروزی انقلاب اسلامی میگذرد، برای نسل نوجوان و جوانی که شاهد عینی جنگ تحمیلی نبودهاند، یاد شهدا نقش مهمی در تزکیه نفس، پالایش روحی و جلوگیری از انحراف آنان مقابل هجمههای دشمن در فضای مجازی دارد. بدیهی است که شناخت زوایا و سجایای حیات مادی و معنوی شهدا نیازمند بهروزرسانی اطلاعات و منابع متعددی است که نسل دانشآموز جامعه با روحیة حقیقتطلبی و کار جهادی میتوانند از طریق دیدار با خانواده معظم شهدا، جانبازان و آزادگان و مصاحبه میدانی با راویان جبهه اسناد جدیدی به برگهای کتاب مقاومت و ایثار اضافه نمایند و سپس آن را با کمک جدیدترین فناوری روز نشر دهند؛ بنابراین هر نوع سرمایهگذاری در این راه نقش مهمی در انسانسازی دارد تا درخت تنومند و دیرپای انقلاب اسلامی ایران پربارتر از قبل گردد. بر اساس یافتههای پژوهش، در کلیة مدارس کشور طرح لالههای روشن در آموزش و پرورش خروجی موفقی داشته است که طرحهای ترکیبی دیگر مثل آلالهها، سلالهها و میهمانی لالهها که در بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس و بنیاد شهید و امور ایثارگران اجرا میشود هم میتواند مکمل طرح مذکور باشد. جستار حاضر کوشیده با روش توصیفی ـ تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوة کتابخانهای – الکترونیک، ضمن معرفی نقش اسناد دفاع مقدس در مقابله با جنگ نرم دشمن، طرحهای مذکور را معرفی نماید و راهکارهایی را برای عملکرد بهتر سازمانهای مجری آن ارائه نماید.
مقاله پژوهشی
علیرضا عزیزی؛ رافعه اکبرشاهی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 177-214
چکیده
فرهنگ ایثار و شهادت مجموعهای از معانی نمادین است که ایثارگری و میل به شهادت را در افراد به وجود میآورد و با نهادینه شدن آن، نگرشها و رفتار افراد را به سمت رفتارهای ایثارگرانه سوق خواهد داد. انقلاب اسلامی که خود ثمره ایثار و شهادت است، موجب تغییر و تحول در تمامی سطوح جامعه گردید یقیناً در این عصر اطلاعات، اگر ملتی در راه حفظ و تقویت ...
بیشتر
فرهنگ ایثار و شهادت مجموعهای از معانی نمادین است که ایثارگری و میل به شهادت را در افراد به وجود میآورد و با نهادینه شدن آن، نگرشها و رفتار افراد را به سمت رفتارهای ایثارگرانه سوق خواهد داد. انقلاب اسلامی که خود ثمره ایثار و شهادت است، موجب تغییر و تحول در تمامی سطوح جامعه گردید یقیناً در این عصر اطلاعات، اگر ملتی در راه حفظ و تقویت دستاوردهای فرهنگی خود قدم پیش نگذارد، نمیتواند در مقابل تهدیدها مصون بماند. خصوصاً امروزه که مظاهر تمدن جهان، خصوصاً پیشرفت علوم، اذهان و قلوب را مسخّر ساخته است، افراد و گروههای مغرض، یا کماطلاع و یا سادهلوح به تحریک سیاستمداران جهان خوار، میکوشند که دین اسلام و فرهنگ اسلامی و ارزشهای حاکم بر آن را مخالف و مخرب زندگی و پیشرفت معرفی کنند و برای رسیدن به اهداف خود نسل جوان ما را آماج دسیسههای فرهنگی خود قرار دادهاند لیکن بر ماست که در راه شناخت و بازشناسی فرهنگ اصیل اسلامی خصوصاً ارتقای فرهنگ ایثار و شهادت گامهای مؤثری برداشته شود. موضوع این نوشتار ارتقا فرهنگ شهادت و ایثار در بین نسل جوان است و مستند برای ما مطالب و نظرات قرآن مجید و روایات و سخنان بزرگان دین، همچنین آرا و اندیشههای اندیشمندان اسلامی و صاحبنظران و کارشناسان در این زمینه است. فایده این پژوهش بررسی دو چیز است؛ اول: شناخت فرهنگ ایثار و شهادت و مبانی آن دوم: چگونگی گسترش این فرهنگ در نسل جوان.
مقاله پژوهشی
مسعود محمدی؛ محمدعلی کاظمی نصرآبادی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 215-229
چکیده
مقاومت و پایداری همواره در مقابله با ظلم قد برافراشته است و آن را تداعی میکند. اگرچه ادبیات پایداری در طول تاریخ پیشینهای طولانی دارد، ولی گسترش ظلم و بیعدالتی و تقویت انگیزه دفاع از حق در شکلگیری و احیای آن نقش داشته است. ازاینرو ادبیات پایداری اختصاص به سرزمین خاصی ندارد. با شروع نبردهای سوریه و حمله گروههای تروریستی ...
بیشتر
مقاومت و پایداری همواره در مقابله با ظلم قد برافراشته است و آن را تداعی میکند. اگرچه ادبیات پایداری در طول تاریخ پیشینهای طولانی دارد، ولی گسترش ظلم و بیعدالتی و تقویت انگیزه دفاع از حق در شکلگیری و احیای آن نقش داشته است. ازاینرو ادبیات پایداری اختصاص به سرزمین خاصی ندارد. با شروع نبردهای سوریه و حمله گروههای تروریستی به آن کشور، مدافعان حرم از حرم حضرت زینب سلامالله علیها دفاع کردند و از آن به بعد واژه محور مقاومت نقش گستردهای در غرب آسیا پیدا کرد. با شهادت حاج قاسم سلیمانی، فرمانده جبهه مقاومت در فرودگاه بغداد، جهتگیری اشعار پایداری به سوی حاج قاسم کشیده شد. یکی از شاعران محور مقاومت که دراینباره شعر سروده، معاذ الجنید است. مقاله تلاش دارد تا با بهرهگیری از روش توصیفی-تحلیلی، تجلی سیمای شهید سلیمانی را به عنوان فرمانده جبهه مقاومت در قصیده عصر سلیمانی از معاذ الجنید تجزیه و تحلیل کند. برآیند پژوهش نشان میدهد که معاذ الجنید، شاعر یمنی با سرودن قصیده عصر سلیمانی در وصف شهید سلیمانی، به تجلی موضوع دفاع از ستمدیدگان و مظلومان در برابر ظالمان، مقابله با تروریسم و جریان انحرافی داعش، شخصیت شهید سلیمانی در ابعاد بینالمللی به عنوان آزادیخواه، جهاد در راه خدا، مبارزه با استکبار آمریکا و مقایسه شهید سلیمانی با شهدای اسلام و نهضت کربلا اشاره دارد.
مقاله پژوهشی
محمدرضا احسان دوست؛ صادق نظری
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 231-254
چکیده
عملیات روانی یکی از شیوههای اعمال فشار برای رسیدن به اهداف مطلوب است؛ که در عصر حاضر موردتوجه بسیار قرار گرفته است. هرگونه اقدام دراینباره مستلزم توجه به رابطه معنادار عملیات روانی با ابعاد و شیوههای آن است که مدیریت آن را ممکن و مؤثر میکند. با مرور بر ادبیات عملیات روانی ملاحظه میشود اغلب پژوهشها، بر شیوهها و ابزارهای ...
بیشتر
عملیات روانی یکی از شیوههای اعمال فشار برای رسیدن به اهداف مطلوب است؛ که در عصر حاضر موردتوجه بسیار قرار گرفته است. هرگونه اقدام دراینباره مستلزم توجه به رابطه معنادار عملیات روانی با ابعاد و شیوههای آن است که مدیریت آن را ممکن و مؤثر میکند. با مرور بر ادبیات عملیات روانی ملاحظه میشود اغلب پژوهشها، بر شیوهها و ابزارهای اعمال عملیات روانی متمرکز است و به چگونگی تکوین و فعالیت الگوها کمتر توجه شده است. طرح پژوهش حاضر در صد است تا به این پرسش پاسخ دهد که مهمترین شیوههای عملیات روانی دشمن علیه جمهوری اسلامی ایران کدام است؟ روش انتخابشده در این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است. ابزار پژوهش پرسشنامه است که از طریق اعتبار محتوایی بررسی میشود. جامعه آماری شامل کارکنان مستقر در تیپ تکاوران امام سجاد (ع) کازرون است. انتخاب نمونه بهصورت خوشهای چندمرحلهای است. حجم نمونه برابر 890 است. یافتههای بهدستآمده نشاندهنده آن است که دشمن به ترتیب اهمیت از طریق اقدامات فرهنگی و اقتصادی سپس اقدامات سیاسی و امنیتی و درنهایت از طریق اقدامات نظامی علیه کشور اعمال میشود پرداختن به موضوع عملیات روانی و روشهای مقابله با آن در نیروهای نظامی بسیار ضروری است. شناخت تکنیکهای عملیات روانی و طرحهای مقابلهای در حوزههای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نظامی از اولویت برخوردار است.
مقاله پژوهشی
سهیلا رسالت
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، صفحه 255-288
چکیده
مطالعه حاضر در صدد بازنمایی گفتمان انقلاب اسلامی در رسانه ملی بوده است. روش تحقیق آمیخته با استفاده رویکردهای کمیو کیفی است. جامعه آماری در بخش کیفی متشکل از اساتید حوزه ارتباطات و همچنین فعالانرسانهای و در بخش کمی نیز شامل کلیه مطالب و محتوای مرتبط در شبکههای یک ،دو افق رسانه ملی از شش ماه اول سال 1400 است. در بخش کیفی، از روش ...
بیشتر
مطالعه حاضر در صدد بازنمایی گفتمان انقلاب اسلامی در رسانه ملی بوده است. روش تحقیق آمیخته با استفاده رویکردهای کمیو کیفی است. جامعه آماری در بخش کیفی متشکل از اساتید حوزه ارتباطات و همچنین فعالانرسانهای و در بخش کمی نیز شامل کلیه مطالب و محتوای مرتبط در شبکههای یک ،دو افق رسانه ملی از شش ماه اول سال 1400 است. در بخش کیفی، از روش نمونهگیری در دسترس و در بخش کمی از روش نمونهگیری هدفمند استفاده شده است. همچنین از روشهای تحلیلمضمون و تحلیل محتوای کمی برای تجزیه و تحلیل دادههای کیفی و کمی استفاده شد. در بخش کیفی، یافتههایپژوهش بیانگرآن است که فرهنگسازی و ارتقاء سطح آگاهیها و باورهای دینی مردم در طول سال ازطریق برنامههایگوناگون، مصاحبه با صاحبنظران و کارشناسان به منظور تبیین مفهوم شهادت از منظرعلمی و تخصصی، لزوم تعاملسازنده رسانه ملی با نهادهای دانشگاهی و پژوهشی در حوزه فرهنگ شهادت، استفاده ازایدههای متخصصان و صاحبنظران حوزه دین، معرفی شهداء و ایثارگران به عنوان الگوهای راستین برای جوانان به منظور دستیابی به وضع مطلوب فرهنگ مقاومت، ایثار و شهادت در برنامههای رسانهملی میبایست مورد توجه قرار گیرند. دربخش کمی نیز یافتهها نشاندهنده آن است که مبارزه با تمام قوا علیه استکبار جهانی، مستضعفین محورمبارزه با استکبار جهانی و مبارزه تا نابودی کامل استکبار جهانی از مهمترین مولفههای فرهنگ استکبارستیزی به شمار میآیند.