مقاله پژوهشی
کیومرث مولادوست؛ سیدسعید آقایی
دوره 2، شماره 2 ، دی 1400، صفحه 9-46
چکیده
خرده‌فرهنگ‌ها موجب شناخت پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی می‌شوند. جبهه و دوران هشت‌ساله جنگ، از فرهنگ و خرده‌فرهنگ‌های مربوط به خود برخوردار بود که واکاوی این حوزه اهمیت فراوانی در به یادسپاری نسل جوان دارد. مطالعه حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ماهیت داده‌ها کیفی است که به روش توصیفی گردآوری شده است. هدف از این پژوهش، بررسی خرده‌فرهنگ ...
بیشتر
خرده‌فرهنگ‌ها موجب شناخت پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی می‌شوند. جبهه و دوران هشت‌ساله جنگ، از فرهنگ و خرده‌فرهنگ‌های مربوط به خود برخوردار بود که واکاوی این حوزه اهمیت فراوانی در به یادسپاری نسل جوان دارد. مطالعه حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ماهیت داده‌ها کیفی است که به روش توصیفی گردآوری شده است. هدف از این پژوهش، بررسی خرده‌فرهنگ رزمندگان جمهوری اسلامی ایران در جنگ هشت‌ساله است. این مطالعه به مباحثی از قبیل؛ زبان (کنایه، اصطلاحات رایج و زبانهای محلی رمز کننده اطلاعات)، شوخطبعی، موسیقیهای حماسی و دفاع مقدس و فرهنگ ایثار پرداخته است. خرده‌فرهنگ رزمندگان در جبهههای جنگ، رنگمایۀ فرهنگ اسلامی و ایرانی داشت، فرهنگ ویژهای در بخشی از تاریخ ایران به وجود آورده است. شناسایی خرده‌فرهنگ‌های موجود در جبهههای جنگ برای بررسی فرهنگ حاکم بر دفاع مقدس و همچنین برههایی از تاریخ نیروهای مسلح بسیار مهم و ارزشمند است. ایثار و از خودگذشتگی رزمندگان در جنگ هشت‌ساله به‌عنوان یکی از خرده‌فرهنگ‌های موجود در رفتار رزمندگان بسیار مهم است که تبیین این شاخصها برای الگوسازی و ایجاد نمادهای فرهنگی برای نسل جنگندیده در برابر تهاجم فرهنگی حائز اهمیت است.
مقاله پژوهشی
مهدی میرزایی
دوره 2، شماره 2 ، دی 1400، صفحه 47-72
چکیده
تأکید مقام معظم رهبری (مدظله‌اعالی)، بر معنویت و اخلاق به‌عنوان سرفصل دوم، از سرفصل‌های هفتگانه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، از اهمیت پرداختن به این موضوع و تحلیل مؤلفه‌های آن، از جنبه‌های گوناگون صحه گذاشته است. هدف پژوهش، بررسی تحلیل مؤلفه‌های معنویت و اخلاق در محتوای وصیت‌نامه شهدای معلم استان ایلام از حیث انطباق با بیانیه ...
بیشتر
تأکید مقام معظم رهبری (مدظله‌اعالی)، بر معنویت و اخلاق به‌عنوان سرفصل دوم، از سرفصل‌های هفتگانه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، از اهمیت پرداختن به این موضوع و تحلیل مؤلفه‌های آن، از جنبه‌های گوناگون صحه گذاشته است. هدف پژوهش، بررسی تحلیل مؤلفه‌های معنویت و اخلاق در محتوای وصیت‌نامه شهدای معلم استان ایلام از حیث انطباق با بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است. روش پژوهش، کمی و از نوع تحلیل محتوا است که در طبقه تحلیل محتوا از نوع مقوله‌ای قرار دارد. واحد تحلیل از نوع، بررسی اسناد و مدارک یعنی تحلیل وصیت‌نامه شهدای فرهنگی از حیث واحدهای اندازه‌گیری (مؤلفه‌های معنویت و اخلاق) مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است. برای گردآوری اطلاعات، به علت حجم کم جامعه پژوهشی (۵۵ وصیت‌نامه)، کل جامعه به شکل سرشماری به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و تمامی وصیت‌نامه‌ها موردبررسی و تحلیل قرار گرفتند. ابزارهای اندازه‌گیری فرم فیش‌برداری و چک‌لیست تحلیل محتوا، با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی هستند. در پایان مشخص شد که به ترتیب مؤلفه‌های: ایمان و توکل به خدا (۴۸)، اخلاص (۳۷)، مقابله با استحاله و دگرگونی فرهنگی و اخلاقی در جامعه توسط دشمنان (۳۱)، ایثار و فداکاری (۲۹)، صبر و شکیبایی (۲۸)، خودسازی معنوی و اخلاقی (۲۳)، همدلی و اتحاد (۲۲)، ظلم و استکبارستیزی (۲۱)، خیرخواهی (۲۰)، حفظ و اشاعه روحیه انقلابی (۱۹)، شجاعت و دلاوری (۱۸)، عزت و اقتدار ملی (۱۴)، خودباوری و اعتمادبه‌نفس (۱۳)، وفاداری و استقامت (۱۲) و درنهایت جوانمردی (۱۱) مورد، بیشترین تأکید را برحسب فراوانی، در وصیت‌نامه شهدای فرهنگی داشتند.
مقاله پژوهشی
کیوان شعبانی مقدم؛ سارا نژادی؛ فرزانه زین العابدینی؛ معصومه حسن زاده تبریزی
دوره 2، شماره 2 ، دی 1400، صفحه 73-90
چکیده
فعالیت زنان در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی، از صدر اسلام تاکنون از واقعیت‌های غیرقابل‌انکار تاریخ اسلام و ایران است. هرچند اسلام با حضور زنان در جنگ‌ها به‌عنوان رزمنده مخالف است، اما در مواردی که این اقدام به‌منظور دفاع از جان خویش یا دفاع از وجود مبارک پیامبر (ص) انجام‌شده، مخالفتی ابراز نشده است. از همان ...
بیشتر
فعالیت زنان در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی، از صدر اسلام تاکنون از واقعیت‌های غیرقابل‌انکار تاریخ اسلام و ایران است. هرچند اسلام با حضور زنان در جنگ‌ها به‌عنوان رزمنده مخالف است، اما در مواردی که این اقدام به‌منظور دفاع از جان خویش یا دفاع از وجود مبارک پیامبر (ص) انجام‌شده، مخالفتی ابراز نشده است. از همان صدر اسلام، زنان شهادت‌طلب و ایثارگر حتی در بحرانی‌ترین شرایط از بذل جان و فداکاری در راه اسلام دریغ نداشتند. حماسه پرشور کربلا و ایثارگری‌های زینب (س) و دیگر زنان چون مادر وهب (دختر عبد، از بنی کلب، همسر عبدالله بن عمیر کلبی) جلوه‌ای از روح شهادت‌طلبی در زنان مسلمان است. هدف از این مطالعه بررسی نقش روحیه ایثار و شهادت زنان ایرانی در ادوار مختلف بود. روش پژوهش به شکل کتابخانه‌ایی بود که در آن برای یافتن مستندات، از مطالعه کتب مربوط و جست‌وجو در پایگاه‌های داده داخلی با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط انجام گرفت؛ که نتایج جست‌وجو نشان داد زنان ایران اسلامی چه در زمان مشروطه و چه در انقلاب اسلامی یا جنگ تحمیلی، با الگوپذیری از حضرت زینب (س) همواره در کنار مردان خود وگاهی جلوتر از آنان، از آزمون صبر و استقامت و ایثار و شهادت‌طلبی، سربلند بیرون آمده‌اند.
مقاله پژوهشی
محمد پورقربان؛ رقیه مهری؛ حمیدرضا تبشیری
دوره 2، شماره 2 ، دی 1400، صفحه 91-109
چکیده
تأمین و تضمین امنیت در فضای بروز و ظهور تهدیدهای گوناگون در نظام امنیت متحول شده جهانی، اولویتی مهم برای تمامی دولت‌ها است. در چنین فضایی، جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان نظامی ضدسلطه در معرض تهدیدهای متعارف و غیرمتعارف گوناگون از سوی کنشگران منطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای است، تهدیدهایی که درک درست آن‌ها از اهمیتی غیرقابل‌انکار برای دستگاه ...
بیشتر
تأمین و تضمین امنیت در فضای بروز و ظهور تهدیدهای گوناگون در نظام امنیت متحول شده جهانی، اولویتی مهم برای تمامی دولت‌ها است. در چنین فضایی، جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان نظامی ضدسلطه در معرض تهدیدهای متعارف و غیرمتعارف گوناگون از سوی کنشگران منطقه‌ای و غیرمنطقه‌ای است، تهدیدهایی که درک درست آن‌ها از اهمیتی غیرقابل‌انکار برای دستگاه امنیتی و سیاست خارجی کشور برخوردار است. در توضیح شیوه بروز این تهدیدها باید گفت که آن‌ها دقیقاً با شناخت خلأهای راهبردی و ضعف‌های استراتژیک در حوزههای اقتصادی، سایبری، دفاعی و... سعی می‌کنند تا ضربه را به همین نواحی وارد کرده و با اقدامات ایذایی و چندبعدی، دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی ایران را دچار نوعی غافلگیری راهبردی کنند. بر این اساس، سؤال این پژوهش آن است که قدرت نرم چگونه می‌توان سبب غافلگیری راهبردی شود؟ در پاسخ به این پرسش، فرضیه این پژوهش این‌گونه مطرح می‌شود که شناخت درست از ضعف‌های موجود در حوزههای اقتصادی، سایبری و دفاعی و تقویت زیرساخت‌های دفاعی در این حوزه‌ها، دو گام مهم در جهت جلوگیری از بروز غافلگیری راهبردی می‌باشند. یافته‌های این پژوهش نشان از آن دارد که قدرت نرم با تأثیر بر دپیلماسی و نفوذ بر فضای فکری اجتماع سبب به وجود آمدن غافلگیری برای نظام سیاسی می‌شود. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از تجزیه‌وتحلیل داده‌های به روش کتابخانه‌ای انجام شده است.
مقاله پژوهشی
منیژه آغاز؛ تهمینه پارسایی
دوره 2، شماره 2 ، دی 1400، صفحه 111-132
چکیده
اصول کافی و صحیح بخاری از منابع معتبر روایی شیعه و اهل سنت است که پیروان این دو مذهب در بسیاری از اصول و فروع دین اسلام، به این دو کتاب استناد می‌کنند. از آموزه‌های مهمی که در این دو کتاب، روایاتی دربارۀ آن ذکرشده و ابوابی به آن اختصاص داده‌شده، محبت است. این پژوهش به تحلیل محتوای واژۀ حب و مشتقات آن در این دو کتاب پرداخته است. واژه‌ها ...
بیشتر
اصول کافی و صحیح بخاری از منابع معتبر روایی شیعه و اهل سنت است که پیروان این دو مذهب در بسیاری از اصول و فروع دین اسلام، به این دو کتاب استناد می‌کنند. از آموزه‌های مهمی که در این دو کتاب، روایاتی دربارۀ آن ذکرشده و ابوابی به آن اختصاص داده‌شده، محبت است. این پژوهش به تحلیل محتوای واژۀ حب و مشتقات آن در این دو کتاب پرداخته است. واژه‌ها و موضوعات استخراج شده از تحلیل محتوای روایات، نشان می‌دهد حب در اصول کافی با مفاهیم کلیدی عقل، دین، صفات خدا، اطاعت، تقوا، معرفت و اهل بیت ارتباطی وثیق دارد و دارای لایههای معنایی متعددی چون حب معبود و عبد، حب رسول خدا و اهلبیت و حب انسانها وهم نوعان و مؤمنان و حب مذموم است. بیشتر حجم روایات مربوط به حب در کتاب کافی، به دوری از حب دنیا که جهالت و عجز و غوایت است اشاره دارد؛ اما در صحیح بخاری حب، تنها با ایمان و بِر ارتباط دارد و بیشتر حجم روایات به لایههای معنایی حب می‌پردازد که حب میان عبد و معبود، حب به رسول خدا و انسانها را شامل می‌شود، اما اشارهای به حب اهل بیت نشده است.
مقاله پژوهشی
فائز جلیل طهماسبی؛ سید سجاد حسینی؛ الهام احمدی
دوره 2، شماره 2 ، دی 1400، صفحه 133-153
چکیده
مقاله حاضر با رویکرد تلفیقی (توصیفی ـ تاریخی و رئالیسم تدافعی) به بررسی جایگاه کشور عراق در جبهه مقاومت می‌پردازد و سعی دارد با تأکید بر ویژگی‌ها و شاخصه‌های مهم کشور عراق جایگاه مهم این کشور را در اتخاذ سیاست و خط‌مشی تصمیم‌گیرندگان امر به اثبات برساند. این نوشته اذعان می‌دارد که عراق به دلیل موقعیت خاص ژئوپلیتیکی ذخایر نفت و گاز ...
بیشتر
مقاله حاضر با رویکرد تلفیقی (توصیفی ـ تاریخی و رئالیسم تدافعی) به بررسی جایگاه کشور عراق در جبهه مقاومت می‌پردازد و سعی دارد با تأکید بر ویژگی‌ها و شاخصه‌های مهم کشور عراق جایگاه مهم این کشور را در اتخاذ سیاست و خط‌مشی تصمیم‌گیرندگان امر به اثبات برساند. این نوشته اذعان می‌دارد که عراق به دلیل موقعیت خاص ژئوپلیتیکی ذخایر نفت و گاز و از همه مهم‌تر شرکت داشتن در جبهۀ مقاومت و همسایگی با کشور ایران همواره موردتوجه قدرت‌های فرامنطقه‌ای و کشورهای همسایه بوده است. این مقاله در ادامه با اشاره به جایگاه عراق و ایران به‌عنوان بخشی از محور مقاومت در نظریه‌های جهانی ژئوپلیتیک ویژگی‌های ژئوپلیتیکی ایران و عراق را برمی‌شمارد و در پایان با اشاره به جایگاه و توانایی‌های جبهۀ مقاومت برای ایجاد همگرایی در منطقه و کاهش تنش را برمی‌شمارد. یافته‌ها حاکی از آن است که کشور عراق با اکثریتی مسلمان و شمار بالای شیعیان، از زمان سقوط صدام حسین تاکنون، جایگاهی ویژه در جبهه مقاومت داشته است اگرچه به نظر می‌رسد که محور مقاومت هنوز امکان بهره‌گیری گسترده و هماهنگ از این کشور را نداشته است؛ اما پتانسیل‌هایی مانند اهمیت ژئوپلیتیکی، داشتن مراجع تأثیرگذار شیعی و گروه‌های شیعی مختلف، در عراق نشان می‌دهد که این کشور جایگاهی مهم در تلقی محور مقاومت دارد. چه اینکه اگرچه در عراق گروه‌هایی مانند حشد الشعبی و کتائب از دیدگاه مقاومت در این کشور دفاع می‌کنند.